عمل جراحی اسلیو معده

جراحی اسلیو معده به انگلیسی Gastric sleeve surgery یا گاسترکتومی اسلیو، نوعی عمل لاغری برای کاهش وزن است که در طی آن قسمت زیادی از معده برداشته می‌شود. عمل اسلیو معده نوعی جراحی محدودکننده بشمار می‌رود که طی آن حدود ۷۵ درصد از حجم معده برداشته می‌شود؛ در نتیجه فرد پس از خوردن مقدار کمی غذا، احساس سیری می‌کند. این گزینه‌ی جراحی، مسیر روده را تغییر نمی‌دهد.

این جراحی همچنین باعث می‌شود که فرد کمتر احساس گرسنگی کند زیرا یک معده‌ی کوچک‌تر، سطح کمتری از هورمون گرلین (که منجر به گرسنگی می‌شود) را ترشح می‌کند؛ در نتیجه فرد سرکوب طولانی‌مدت اشتها را تجربه خواهد کرد.

خود مراقبتی پس از عمل جراحی اسلیو معده

مدت زمان بستری در بیمارستان بعد از عمل اسلیو معده

به طور معمول، یک تا سه شب بعد از انجام عمل اسلیو معده، بیمار در بیمارستان به سر می برد. دکتر جراح چاقی بر پایه وضعیت سلامت بیمار و سایر موارد در مورد زمان مرخص شدن از بیمارستان تصمیم گیری می کند. از همان روز نخست باید مراقبت های بعد از اسلیو معده جدی گرفته شود.

بیماران باید در نظر داشته باشند که حدود ۴ تا ۶ هفته طول می کشد تا به زندگی عادی و روزمره خود، مانند پیش از عمل، باز گردند. تردیدی نیست که سبک زندگی فرد پس از عمل چاقی قطعا باید دستخوش تغییر گردد، تا کاهش وزن ناشی از عمل جراحی چاقی ماندگار شود.

رژیم غذایی بعد از عمل اسلیو معده

بعد از عمل جراحی اسلیو معده یکی از مهم­ترین نکات رعایت نکات مهم در تغذیه و داشتن برنامه ­ی رژیمی خاص می‌­باشد.با توجه به عمل جراحی فرد و توصیه­‌ی پزشک جراح و متخصص تغذیه برنامه­ ی غذایی هر فرد می‌­تواند کمی‌ متفاوت باشد.
اما رژیم و توصیه‌­ی روتینی وجود دارد که در ادامه به بحث درباره‌­ی آن­‌ها می‌­پردازیم.

1.      هفته اول بعد از عمل:
در هفته اول پس از جراحی بیمار تنها اجازه  استفاده  از نوشیدنی­ های رقیق را دارد که هیچ تکه­ ای از میوه، گوشت و یا هیچ چیز دیگر در آن نباشد. در این وضعیت بدن بیمار به شرایط عادت کرده و معده دچار سوزش نمی‌­شود.

2.      هفته دوم بعد از عمل:
در هفته­ ی دوم فرد می‌­تواند مصرف خوراکی­‌هایی از قبیل سوپ و نوشیدنی‌­هایی مانند شیر، اسموتی و انواع آبمیوه­ های طبیعی را آغاز کند و به هر میزان که اشتها دارد از این مواد استفاده کند.

3.      هفته سوم و چهارم بعد از عمل:
اما در هفته­ ی سوم و چهارم شرایط کمی‌ راحت­‌تر شده و فرد می‌­تواند در برنامه­‌ی غذایی خود، مواد غذایی له شده مانند انواع پوره (غذاها، سبزیجات یا میوه­ های له شده) و حتی پاستای له شده نیز داشته باشد.
در این دو هفته ابتدا فرد باید وعده ­های غذایی خود را از ۳ به ۶ وعده برساند و هر وعده را از تعداد قاشق کم مانند ۲ قاشق شروع کرده و کم کم میزان آن را زیاد کند. در این دوران نیز باید به تدریج غذاهای حاوی پروتئین به رژیم غذایی فرد افزوده شود.

4.      هفته پنجم بعد از عمل:
در پنجمین هفته پس از عمل جراحی اسلیو معده رژیم غذایی دوباره تغییر می‌­کند و فرد می‌­تواند مصرف غذاهایی مانندگوشت چرخ کرده، انواع سبزیجات و انواع املت­‌ها را از سر بگیرد.
در کل بیمار در هفته­ ی پنجم اجازه­‌ی استفاده از انواع غذاهای نرم را دارد و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. تنها نکته ­ی حائز اهمیت در این هفته کاهش تعداد وعده‌­های غذایی می‌­باشد که باید از ۶ وعده به ۳ تا ۴ وعده ­ی بدون هیچ میان­وعده­ ای کاهش یابد.

5.      هفته ششم به بعد:
در هفته ­های بعد و پس از گذر از ۶ هفته از جراحی، فرد جراحی شده می‌­تواند به رژیم غذایی پیش از عمل خود بازگردد و تنها نکته ه­ای که باید رعایت شود میزان کالری مصرفی بیمار می‌­باشد. کالری مورد استفاده توسط شخص نباید از ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ کیلوکالری بالاتر رود و میزان کالری مورد استفاده باید در همین رنج قرار گیرد. این افراد حتما باید ۳ وعده­ ی غذایی ثابت را میل کنند.

6.      اما همه نکاتی که در مورد خوردن باید رعایت شود به رژیم غذایی منتهی نمی شود. تغییر عادات غذایی هم بخشی از مراقبت های بعد از عمل اسلیو معده به شمار می آیند. این تغییرات باید در عادت غذایی فرد اتفاق بیفتد، نه نوع و میزان غذا. برخی از این تغییرات به شرح زیر هستند:

·         غذا خوردن آرام، دقت به جویدن کامل غذا و خوردن مقدار کمی از غذا در هر نوبت- رعایت این نکته به ویژه در روزهای ابتدایی بعد از عمل اسلیو معده اهمیت زیادی دارد

·         پرهیز از غذاهایی که باعث انسداد گذرای معده می شوند یا دقت فراوان هنگام خوردن آنها. یکی از نمونه های این غذاها نان فانتزی است.

·         مصرف مکمل های ویتامین و املاح طبق تجویز کارشناس تغذیه یا پزشک معالج

·         پس از انجام عمل جراحی تغذیه‌­ی فرد، به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت. بدن این فرد به این میزان خوراکی و انرژی ورودی عادت نداشته و به احتمال زیاد بدن فرد بیمار در چند روز اول پس از بیماری دچار کمبود انواع مواد معدنی و ویتامین‌هایی همچون آهن، کلسیم و ویتامین D شود.
در این حالت پزشک دستور مصرف انواع داروهای خوراکی و تزریقی ویتامینی را به بیمار می‌­دهد.

·         به همین دلایل بعد از انجام عمل جراحی باید حداقل دو نوبت آزمایش صورت گیرد، تا اگر کمبود ویتامینی در بدن موجود بود؛ با دستور پزشک مربوطه انواع ویتامین برای فرد تجویز گردد. در این حالت سلامت فرد نیز دیگر به خطر نخواهد افتاد.

 

ورزش و تحرک بعد از عمل اسلیو معده

مراقبت های بعد از عمل جراحی اسلیو معده را با نکاتی درباره ورزش و تحرک پی می گیریم. نباید فکر کنید عمل جراحی چاقی یعنی لاغر شدن بدون ورزش. این یک باور غلط است. برای کاهش وزن و ماندگاری آن، فرد باید برنامه مناسبی برای ورزش و تحرک بعد از عمل داشته باشد.

ممکن است در کلینیک برنامه ورزشی هم به بیمار داده شود. با بهبود تدریجی بیمار و سپری شدن دوران نقاهت، به طور معمول، میزان و شدت ورزش و تحرک هم بیشتر می شود.

پس از این که بیمار دوره نقاهت را به طور کامل طی نمود، امکان افزودن ورزش های سنگین هم به برنامه تحرک بدنی وجود دارد. چنین کارهایی نه تنها در لاغر شدن سهم بسزایی دارند بلکه با افزایش گنجایش تنفسی و قلبی بیمار، احساس سرزندگی و شادابی به وی می بخشد.

برخی از تحرک ها و ورزش هایی که بعد از دوره نقاهت عمل اسلیو معده مناسب هستند در زیر نام برده شده اند.

·         راه رفتن تند

·         دوچرخه سواری

·         شنا

·         باغبانی و انجام کارهای خانه

بهتر است تحرک ها و ورزش هایی را برگزینید که آنها را بیشتر دوست دارید. خودتان را چنان به این ورزش ها عادت دهید که بتوانید تا پایان عمر به طور منظم به آنها بپردازید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید

یکی از بخش های مراقبت بعد از عمل اسلیو معده مراجعات پزشکی در موعد مقرر است. با وجود این، اگر در روزها یا هفته های نخست بعد از عمل، یکی از موارد زیر برای بیمار رخ دهد، باید آن را به پزشک یا کادر درمان در اسرع وقت گزارش نماید یا حتی به بخش اورژانس مراجعه کند.

·         شکم درد شدید که رفع نمی شود یا مدام بر شدت آن افزوده می شود

·         تپش قلب تند و غیر طبیعی

·         تب (دمای بدن بالای ۳۸ درجه سانتیگراد اندازه گیری شده با دماسنج طبی(

·         درد قفسه سینه یا دشواری در تنفس مانند تنگی نفس

·         استفراغ و به ویژه وجود خون در محتویات استفراغ

·         اختلال در بلع و دشواری در فرو دادن غذا

·         مدفوع چسبنده و تیره و وجود علائم عفونت در محل زخم ها و بخیه های عمل اسلیو مانند گرمای غیر طبیعی، درد، قرمزی، ورم یا خروج ترشحات چرکی

مراقبت های بعد از عمل اسلیو همچنان بعد از دوره نقاهت هم ادامه می یابد. اگر بعد از دو ماه، بیمار دچار علائم و نشانه های زیر شود باید با یک پزشک (در صورت امکان پزشک معالج) مشورت نماید.

·         شکم دردی که به اصطلاح می آید و می رود

·         استفراغ گاهگاهی

·         سوزش سر دل

·         سرفه های شبانه برای مدت طولانی

·         احساس کسالت در بیشتر وقت ها

·         اسهالی که خوب نمی شود وعرق سرد یا گُرگرفتگی ناگهانی یا غش کردن


 

منبع : درسنامه پرستاری داخلی جراحی گوارش

تحت نظر آقای دکتر عطااله محمدی فوق تخصص جراحی– واحد آموزش سلامت مرکز کوثر